มะเมี๊ยะ

มะเมี๊ยะ ใครหลายคนอาจไม่รู้ว่า ชื่อนี้ได้เป็นชื่อของบุคลหนึ่งที่ได้มีเรื่องราวและประวัติในด้านความรักที่น่าสงสารและทุกทรมานในเรื่องของความรักที่ต่างชนชั้นกันมาก ของหญิงสาวชาวบ้านธรรมดาคนหนึ่งในประเทศพม่า หรือเมียนมาร์ กับเจ้าชายผู้สูงศักดิ์ล้านนา จึงเกิดเป็นความรักที่ไม่สมหวังของคนทั้งคู่และได้เป็นสัญลักษณ์ ในเรื่องของความรักที่ไม่สมหวังของมะเมี๊ยะนั่นเอง

เรื่องราวความรักของมะเมี๊ยะ

เจ้าน้อย ศุขเกษม เป็นราชโอรสองค์โต ของเจ้าแก้วนวรัฐและแม่เจ้าจามรีมหาเทวี แห่งนครเมืองเชียงใหม่ ได้ถูกส่งไปเรียนยังประเทศพม่าเมื่อมีอายุได้เพียง 15 ปี และได้เรียนอยู่ทีพม่าจนถึงอายุ19 จึงได้เดินออกไปเที่ยวในตลาดและได้เจอกับมะเมี๊ยะหญิงสาว ตอนนั้น มะเมี๊ยะมีอายุเพียง15ปี ได้เป็นแม่ค้าขายบุหรี่อยู่ในตลาดแห่งนั้น และเมื่อได้เจอก็เกิดการักใคร่ชอบพอกัน และได้คบหากันและตกลงใจใช้ชีวิตสามี ภรรยา ร่วมกัน และยังได้สาบานรักกันว่าจะรักกันตลอดไปและจะไม่ทอดทิ้งกัน หากใครทรยศหรือผิดคำสาบาน ขอให้ผู้นั้นอายุสั้น และทั้งสองได้ทำการสาบานต่อหน้าพระธาตุใจ๋ตะหลั่น

พามะเมี๊ยะกลับนครเชียงใหม่

เมื่อเจ้าน้อย อายุได้20ปีจึงต้องกลับนครเชียงใหม่ และได้พามะเมี๊ยะกลับมาด้วย แต่มาถึงเจ้าน้อยถึงได้รู้ว่าตนเองนั้นได้ถูก พระบิดา พระมารดา หมั่นหมายหญิงอื่นไว้ให้ เจ้าน้อยจึงได้เล่าเรื่องของมะเมี๊ยะให้แก่ พระบิดาและพระมารดาฟัง ซึ่งในสมัยนั้นประเทศพม่าเป็นเมืองขึ้นของประเทศอังกฤษ และไม่ถูกกับประเทศสยาม พระบิดาและพระมารดาจึงไม่ชอบละได้ส่งตัวมะเมี๊ยะกลับพม่าทันที และเจ้าน้อยได้บอกแต่บอกว่าจะไปหามะเมี๊ยะที่พม่า 

เจ้าน้อยแต่งงานใหม่

มะเมี๊ยะเผ้ารอเจ้าน้อย ที่ให้สัญญาว่าจะมาหา รอจนนานเข้าเจ้าน้อยก็ไม่มาสักทีมะเมี๊ยเลยตัดใจและได้ครองคนเป็นชี เพราะซื่อสัตว์ในความรักที่มีต่อสามี และอยู่มาวันหนึ่งแม่ชีมะเมี๊ยะได้รู้ข่าวว่าเจ้าน้อยได้แต่งงานใหม่ ตนจึงได้เดินทางไปขอพบเจ้าน้อยเป็นครั้งสุดท้าย เจ้าน้อยไม่ยอมลงมาหาและได้ให้คนสนิทนำเงินมาให้แม่ชีมะเมี๊ยะ เพื่อเป็นการทำบุญ และพร้อมกับนำแหวนมาให้เพื่อเป็นตัวแทนของเจ้าน้อยและยังขอให้แม่ชีมะเมี๊ยะเก็บแหวนวงนั้นไว้ด้วย และด้วยความรักที่เจ้าน้อยมีต่อมะเมี๊ยะนั้นนั้นทำให้เจ้าน้อยตรอมใจ กินเหล้าอย่างหนัก และเสียชีวิตลงในที่สุด และแม่ชีมะเมี๊ยะก็ยังบวชอยู่จนถึงอายุ 75ปีจึงสิ้นอายุไข